تمدن های باستانی متعددی وجود دارند که در طول تاریخ از یاد رفته اند. در اینجا شما را با این تمدن ها آشنا می کنیم.

درست مانند احساسی که اسحاق نیوتون را بر آن داشت که جمله مشهور ایستادن بر شانه بزرگان خود را بگوید، تمدن‌های امروزی ما هم به تمدن‌های پیشین مدیون هستند. درحالی‌که نمونه‌هایی مانند سومری‌ها و مصریان تقریباً در ذهن تمام افراد ثبت‌شده‌اند، برخی تمدن‌ها هستند که تقریباً فراموش‌شده‌اند. در اینجا 10 تمدن فراموش‌شده برایتان آورده شده است. 

10 - تمدن حتیان

حتیان تمدنی بودند که از قرن بیست و ششم تا حدود قرن هجدهم پیش از میلاد در سرزمین‌های آناتولی ترکیه امروزی ساکن بوده‌اند. گمان می رود که آن‌ها نخستین تمدن شهرنشین در این منطقه بوده‌اند. نشانه‌های وجود تمدن آن‌ها را می‌توان در کتیبه‌های میخی اکدی برای قرن بیست و چهارم یافت. اغلب باستان‌شناسان بر این باورند که آن‌ها پیش از تمدن شناخته‌شده تر هیتیان که در قرن 23 پیش از میلاد به وجود آمدند، بومی این منطقه بوده‌اند. این دو فرهنگ کم‌کم با یکدیگر ادغام شدند و هیتیان گونه‌ای از اعتقادات مذهبی حتیان را پذیرفتند و به آن‌ها عمل کردند. گفته می‌شود بسیاری از مناطق مسکونی هیتی ها مانند حتوساو آلاجا هویوک در اصل متعلق به حتی‌ها بوده است. 

درحالی‌که آن‌ها زبان گفتار مخصوص به خود داشتند، تاکنون شواهدی مبنی بر وجود زبان نوشتاری حتی‌ها یافته نشده است. این احتمال وجود دارد که آن‌ها دوزبانه بوده‌اند تا شاید دادوستد با شرکای آشوری‌شان آسان تر شود. در حقیقت اکثر اطلاعاتی که درباره حتیان می‌دانیم به دلیل تأثیر گسترده فرهنگی هیتیان از آن‌ها است. مردم آنان احتمالاً برای دهه‌های زیاد، درحالی‌که تحت حکومت اشرافی هیتیان بودند، به عنوان اکثریت در آنجا زندگی می‌کردند. 

9. تمدن زاپوتک

درحالی‌که اغلب مردم با آزتک ها و مایاها در آمریکای میانه آشنا هستند، مردمانی که به نام زاپوتک شناخته می‌شدند تقریباً گمنام هستند. آن‌ها جزو نخستین کسانی بودند که از سیستم کشاورزی و نوشتاری استفاده می‌کردند. همچنین آن‌ها یکی از نخستین شهرهای شناخته‌شده به نام مونته آلبان را ساختند. این شهر که در قرن پنجم پیش از میلاد ایجاد شد، بیش از 1200 سال محل سکونت بیش از 25000 نفر بوده است. در مونته آلبان طبقه کشیش‌ها، جنگنده‌ها و هنرمندان بر طبقات پایینی جامعه حکمرانی می‌کردند. 

زاپوتک ها نیز مانند تمدن‌های دیگر، مناطق اطراف را از طریق جنگ، دیپلماسی و باج و خراج مطیع خود می‌کردند. دلیلی برای سقوط ناگهانی تمدن آن‌ها مشخص نشده است. بزرگ‌ترین شهر آن‌ها تقریباً دست‌نخورده مانده بود، اگرچه پس از سال‌ها متروکه بودن، سرانجام از بین رفت.  برخی محققان بر این باورند که زاپوتک ها به دلیل شکست سیستم اقتصادی مجبور شده‌اند تا در جای دیگری به دنبال کار باشند. بقیه جمعیت همراه باهم به مناطق شهری متفاوت رفتند و به جنگ با یکدیگر (و با نیروهای دیگر) پرداختند تا اینکه از بین رفتند.  

8. تمدن وینکا

بزرگ‌ترین تمدن ماقبل تاریخ اروپا ،وینکا، به مدت حدود 1500 سال وجود داشت. این تمدن که در قرن پنجاه و پنجم پیش از میلاد آغاز شد، در سرزمین‌های صربستان و رومانی بوده است. تمدن وینکا، به خاطر دهکده‌ای در نزدیکی رود دانوب که نخستین اکتشافات مربوط به این تمدن در قرن بیستم در آنجا انجام شد، به این نام نامیده می‌شود. وینکاها افرادی بودند که با فلزات کار می‌کردند و شاید نخستین تمدنی در دنیا بودند که از مس استفاده می‌کردند (آن‌ها همچنین  نخستین معدن را در اروپا حفر کردند). 

اگرچه مردم وینکا نوع نوشتن خاصی نداشتند، نمونه‌هایی از شکل اولیه نوشتار، که نشانه‌هایی بودند که در واقع بر زبان دلالت نمی‌کنند ، بر کتیبه‌های سنگی متعددی متعلق به 4000 سال پیش از میلاد یافت شده است. علاوه بر این، آن‌ها هنرمند بودند و علاقه زیادی به کودکان داشتند؛ باستان‌شناسان اسباب‌بازی‌های متعددی شامل حیوانات و جغجغه را یافتند که همراه با دیگر اشیا زیر خاک دفن شده بودند. همچنین آن‌ها بسیار منظم بودند. خانه‌های تمدن وینکا مکان مشخصی برای زباله‌ها داشتند و مرده‌ها در مکان‌های مرکزی دفن می‌شدند. 

7. تمدن هوری‌ها

تمدن دیگری که بر هیتی ها اثر گذاشته بود، هوری‌ها بودند که در طی هزاره دوم پیش از میلاد در سرتاسر خاورمیانه زندگی می‌کردند. احتمالاً آن‌ها پیشتر از آن هم وجود داشتند.  نام اشخاص و مکان‌هایی به زبان هوری، در اسناد بین‌النهرینی متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد یافت شده است.  متأسفانه تعداد اندکی از دست‌ساخته‌های این تمدن باقی مانده است؛ بیشتر اطلاعاتی که درباره آن‌ها می‌دانیم از طریق نوشته‌های فرهنگ‌های دیگر از جمله هیتی ها، سومریان و مصریان است.

یکی از بزرگ‌ترین شهرهای آن‌ها که در شمال شرقی سوریه واقع شده است اورکش نام دارد. همچنین اورکش مکانی است که قدیمی‌ترین متن به زبان هوری، یک کتیبه، و یک مجسمه که به نام شیر لوور است در آن یافت شده‌اند. اگرچه این باور وجود داشت که هوری‌ها کوچ‌نشین بودند، اکنون محققین بر این باورند که هوری‌ها تأثیر بیشتری از آنچه قبلاً تصور می‌شد داشته‌اند. بیشتر به دلیل تفاوت زبان آن‌ها با دیگر زبان‌های سامی و هندواروپایی. اگرچه در اواخر هزاره دوم پیش از میلاد، تقریباً تمامی آثار نژادی هوری‌ها از بین رفت ، و فقط تأثیر آن‌ها بر هیتی ها باقی ماند.

6. تمدن نوک

تمدن نوک که نام آن از منطقه‌ای در نیجریه گرفته‌شده که اشیاء متعلق به این تمدن برای اولین بار در آنجا یافت شده است، در طی هزاره اول قبل از میلاد شکوفا شد، پیش از آنکه در قرن دوم میلادی از یاد برده شود. بر اساس برخی تئوری ها، استفاده بیش از حد از منابع طبیعی نقش مهمی در کاهش جمعیت این تمدن داشت. به هر دلیل، محققان معتقدند آن‌ها نقش مهمی در شکل‌گیری تمدن‌های دیگرِ منطقه ازجمله یوروبا و بنین داشتند. 

شاید بهترین مثال از طبع هنرمندانه آن‌ها مجسمه‌های سفالی باشند که در سراسر منطقه پیداشده‌اند. آن‌ها همچنین نخستین گروه از آفریقایی‌هایی بودند که آهن را ذوب کردند، اگرچه گفته می‌شود که این کار را فرهنگ‌های دیگر ، شاید تمدن کارتاژ، یاد گرفته بودند. دلیل این فرضیه این است که هیچ‌گونه شواهدی مبنی بر ذوب مس پیدا نشده است و تقریباً در تمامی تمدن‌ها این پیش مرحله‌ای برای عصر آهن بوده است. اگرچه گفته می‌شود آن‌ها از نخستین تمدن‌های آفریقایی بودند، شواهد وجود آن‌ها به کندی آشکار می‌شود، زیرا نیجریه امروزی منطقه‌ای بسیار دشوار برای مطالعه است.  

5. تمدن پونت

سرزمین پونت که یکی از شریکان دادوستد با سرزمین مصر بود، برای تولید بخورهای خوشبو، آبنوس، و طلا مشهور بود. محققان در باره این موضوع که این تمدن متعلق به کجا بوده است، نظرات متفاوتی دارند، که مناطق مورد بحث آن‌ها از آفریقای جنوبی تا سمت کرانه تا خاورمیانه را شامل می‌شود. اگرچه مصریان درباره این سرزمین و مردمش بسیار نوشته‌اند اما هیچ‌گاه به خود زحمت نداده‌اند که مکان آن را مشخص کنند.

مقدار زیادی از اطلاعات ما درباره پونت از سلطنت حتشپسوت، که یک فرعونِ زن معروف بود که در قرن پانزدهم پیش از میلاد بر مصر حکومت می‌کرد، به دست آمده است. نقوش برجسته در معبد دفن او حاوی اطلاعاتی درباره مبادلات گسترده با پونت و همچنین جزییات دقیق تری مانند تصاویری از خانه‌هایی به شکل کندوی عسل بر روی چوب ساخته شده بود، است.  همچنین صحنه‌ای که در آن حتشپسوت را در حال دریافت هدایای شگفت‌انگیزی از این سرزمین عجیب و غریب نشان می‌دهد نیز در دیواره‌های معبد حک شده است. متأسفانه، تاکنون هیچ‌گونه شواهدی درباره مکان پونت پیدا نشده است، اگرچه دست‌ساخته‌های متعددی از مصریان پیدا شده است که با نام این تمدن حکاکی شده‌اند و به محققان این امید را داده است که روزی تمدن پونت کشف شود.

4. تمدن نورته چیکو

این تمدن که در هزاره سوم پیش از میلاد شکل گرفت و به مدت 1200 سال وجود داشت، به عنوان قدیمی‌ترین تمدن پیشرفته در آمریکای جنوبی بر این قاره تسلط داشت. این تمدن که منطقه‌ی پروی امروزی را شامل می‌شد، 20 شهر اصلی با معماری و کشاورزی پیشرفته داشت که اغلب ساکنین آن به این حرفه‌ها مشغول بودند. آن‌ها همچنین سیستم آبیاری پیشرفته‌ای داشتند، مهارتی که در آن دوره در آمریکا ناشناخته بود.  

دست‌ساخته‌هایی به عنوان نشانه‌های مذهبی، در سراسر منطقه به خصوص در نزدیکی هرم‌های سنگی که نورته چیکو به خاطر آن‌ها مشهور است، پیدا شده است. بحث‌هایی بر سر اینکه آیا آن‌ها یک تمدن هستند و همچنین اینکه تمدن به چه معناست، مطرح است. معمولاً شاخص‌هایی مانند یک نوع هنر، و  نشانه‌هایی از شهرنشینی مهم هستند اما نورته چیکو هیچ‌کدام از این شاخص‌ها را ندارد. اما هرچه باشد نمی‌توان تأثیر آن‌ها بر فرهنگ‌های بعدی آمریکای جنوبی مانند تمدن چاوین را نادیده گرفت. تمدن چاوین چندصد سال پس از سقوط نورته چیکو ایجاد شد.

3. تمدن عیلامیان

اگرچه آن‌ها خود را هل تم تی می‌نامیدند، نام عیلام از رونویسی‌های عبری این کلمه گرفته شده است. تمدن عیلامی بیشتر شامل سرزمین ایران کنونی و قسمت کوچکی از عراق می شده است. عیلام یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌ها است که تقریباً در هزاره سوم پیش از میلاد تشکیل‌شده و قدیمی‌ترین تمدن ایران است. تمدن عیلامیان که با اکدی ها و سومریان هم مرز بود، شبیه به همسایگانش بود، هرچند زبان آن‌ها منحصربه‌فرد بود.

اگرچه این تمدن دست کم به مدت1000 سال وجود داشت، اطلاعات بسیار اندکی از آن‌ها موجود است زیرا منشی‌های عیلامی اقدام به ثبت اساطیر، ادبیات، و یا پیشرفت‌هایشان نمی‌کردند. نوشتن اغلب راهی برای احترام به پادشاه و یا برای انجام وظایف اداری بود. به همین دلیل، آن‌ها به خصوص در مقایسه یا تمدن‌هایی مانند مصریان و سومریان، تأثیر نسبتاً اندکی بر پیشرفت تمدن‌های پس از خود داشتند. 

2. تمدن دیلمون

دیلمون یک تمدن مهم بازرگانی در دوران شکوفایی خود بود و نواحی بحرین ، کویت و قسمت‌هایی از عربستان امروزی را در بر می‌گرفت. اگرچه اطلاعات قطعی کمی تاکنون پیدا شده است، محققان بر این باورند که برخی مکان‌ها با نام قلعه البحرین و سعر از قدیمی‌ترین اقامتگاه‌های مردم دیلمون هستند. در منطقه سعر هنوز هم کاوش انجام می‌شود اما بسیاری از دست‌ساخته‌هایی که تاکنون پیداشده‌اند، متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد هستند که این باور را ایجاد می‌کند که توسط دیلمون ساخته شده است.

دیلمون در دوران خود یک عضو مهم در تجارت بود که بر خطوط تجاری خلیج‌فارس و خطوط ارتباطی که تا ترکیه ادامه داشت، کنترل داشت. چشمه‌های آب متعددی در سراسر این ناحیه وجود داشت. محققان بر این باورند که این امر ممکن است باعث به وجود آمدن این افسانه شده باشد که بحرین، بهشت عدن کتاب مقدس انجیل است.  همچنین، گفته می‌شد که انکی، خدای دانایی سومریان، در زیر این چشمه‌ها زندگی می‌کرد. دیلمون نقش مهمی در افسانه‌ای سومری ایفا می‌کرد و به عنوان "جایی که آفتاب از آن طلوع می‌کند" توصیف می‌شد. بر اساس افسانه‌ها، دیلمون مکانی است که در آن به اوتنپیشتیم زندگی جاوید بخشیده شد.    

1. تمدن هاراپا

مردم تمدن هاراپا که به عنوان تمدن دره سند نیز شناخته می‌شوند، گروهی بودند که در مناطق پاکستان و هندوستان امروزی می زیسته‌اند. آن‌ها این‌گونه می اندیشیده‌اند که ابتدا برنامه‌ریزی برای شهرها مناسب است، مناطق شهری آن‌ها بی‌همتا بودند؛ اما متأسفانه طبق آنچه محققان گفته‌اند، خشک‌سالی طولانی برای چند صد باعث شده است که تمدن آن‌ها آهسته‌آهسته افول کرده و هیچ‌گاه دوباره ترقی نکند. اما این بیش از یک تئوری نیست، اما به توصیف افول فرهنگی منطقه کمک می‌کند.

مردم تمدن هاراپان، از زمانی در قرن بیست و پنجم پیش از میلاد، شروع به ایجاد زبان خود کردند، که متنی با حدود 500 علامت مختلف بود که تاکنون به طور کامل رمزگشایی نشده است. باارزش‌ترین دست‌ساخته آن‌ها کاسه‌هایی است که عموماً از سنگ صابون ساخته‌شده‌اند و بر آن‌ها حیوانات و اشکال افسانه‌ای متعددی رسم شده است. هاراپا و موهنجو-دارو از بزرگ‌ترین مکان‌های باستانی هاراپان هستند که هاراپا به عنوان میراث جانی یونسکو ثبت شده است.  هنگامی که این تمدن سقوط کرد، هاراپان الگویی برای تمدن‌های پس از خود برجای گذاشت.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: